هرس درختان فندق
آشنایی با درختان فندق:
در داستان های باستانی فرهنگ سیلتیک درخت فندق با خرد و الهام مرتبط است و گفته شده این درخت با جادویی قدرتمند پوشیده است که می‌تواند انسان ها را به خود جذب کند. در اساطیر این قوم گفته شده قلمرو خدایان با ۹ درخت فندق از قلمرو انسان ها مرزبندی میشود این درختان که شاخه های بلندی داشتند میوه خود را به درون دریای نزدیکش می‌ریختند تا غذای ماهی های قزل آلا شود و به همین علت ماهی قزل آلا به عنوان نماد حکمت مطرح میشود.
در اساطیر یونانی هرمس (پیک و پیام آور خدایان) عصایی از جنس درخت فندق دارد که او را در سفرهایش یاری میبخشد.
فندق درختی است که بیشتر به واسطه میوه مفیدش که از دیرباز ماده غذایی مفید و مناسبی برای انسان و حیوان بوده است، کشت میشود این میوه در بسیاری از فرهنگ های بشری با خرد، پند و الهام در ارتباط بوده است. فندق معمولی با نام علمی avellana است و از خانواده توس betulaceae به شمار میرود.
نام فندق به آجیل های هرگونه از جنس corylus اطلاق میشود ولی در محیط های تجاری اغلب با نام c.avellana مطرح میشود. در زبان انگلیسی فندق را با نام hazel می‌شناسند.
واژه فارسی فندق به نظر میرسد از واژه پارسی باستانی پندوک یا بن دوک (درون خالی) اقتباس شده باشد. همچنین نام علمی آن یعنی avellana از شهر avella در ایتالیا گرفته شده است.
ایران جایگاه هفتم جهانی محصول فندق را به خود اختصاص داده است. میوه فندق به عنوان یک منبع غذایی با ارزش شناخته میشود.
فندق از درختان مثمر چند ساله به شمار میرود که از سال پنجم تا ششم شروع به باردهی میکند. به صورت درختچه ای کوتاه رشد و دارای ارقام و واریته های مختلفی است. در بیشتر مناطق رشد میکند. میوه فندق ظاهری گرد و کروی مانند دارد که دارای پوسته چوبی سفت و سختی است که مغز فندق در داخل آن قرار دارد. از میوه فندق استفاده های مختلفی میکنند و سرشار از ویتامین ها و خواص بسیاری است.
برگ های سبز رنگ پهن و در عین حال نوک تیز دندانه داری به رنگ سبز همراه گل هایی به صورت نرم و ماده تولید میکند، گل های این گیاه به صورت سنبله آویخته شده در فصل پاییز ظاهر میشود، از باردهی بالایی برخوردار است.
فندق در اصل بومی مناطقی از اروپا، آسیای صغیر و قفقاز است.
ترکیه نیز از بزرگ ترین تولیدکنندگان فندق در جهان است که بیشترین فندق مصرفی جهان را تولید میکند.
استان گیرسون قطب تولید فندق در ترکیه به شمار میرود که حدود ۷۵ درصد از تولیدات جهانی فندق را پوشش میدهد. در ایران هم مهم ترین منطقه برای تولید و نهال فندق ناحیه ی اکشور رحیم آباد و شهرستان تالش است.
میزان تولید فندق در جهان معمولا سی درصد کم تر از بازار جهانی است به همین دلیل از اهمیت اقتصادی و تراز بالایی برخوردار است چرا که دارای بازار خوبی است و از،قدرت نگهداری و انبار داری بالایی برخوردار است. از رشد متوسطی برخوردار است که گلدهی این گیاه ۳ تا ۴ سال و باردهی این گیاه ۵ تا ۶ سال پس از کاشت صورت میگیرد.
گرده افشانی فندق توسط باد صورت میگیرد. شکوفه های این گیاه قبل از تشکیل برگ بر روی شاخه گیاه ظاهر میشوند. میوه این گیاه از لقاح گل های نر و ماده به وجود می آید.
فندق درختچه ای است که ارتفاع آن بین ۳ تا ۸ متر است. اما در شرایط مطلوب گاهی قامتش به حدود ۱۵ متر هم میرسد. برگ های این گیاه نیز به اندازه ۶ تا ۱۲ سانتی متر میباشد.
برای اشاره به خواص فندق میتوان گفت که:
. سرشار از مواد مغذی، انواع کالری و ویتامین های مختلفی است.
. سرشار از آنتی اکسیدان است.
. سلامت قلب را تضمین میکند.
. کاهش ابتلا به سرطان را به دنبال دارد.
. باعث کاهش التهاب میشود.
. برای تنظیم عضله و ماهیچه مفید است و به حفظ سلامت استخوان های مفاصل و ماهیچه کمک میکند.
. باعث سلامت دستگاه گوارش میشود.
. سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.
. از پیری زودرس جلوگیری میکند.
. باعث کاهش اضطراب و استرس است.
و همچنین برای اشاره به کاربردهای فندق باید بگوییم:
. برای تازه خوری مناسب است.
. از ملزومات اصلی آجیل محسوب میشود.
. برای تهیه کیک و شیرینی از آن استفاده میکنند.
. برای تهیه شکلات کاربرد دارد.
. برای تهیه نوتلا کاربرد دارد.
. در عطرسازی کاربرد دارد.
. در صنعت رنگ آمیزی از آن استفاده میکنند.
هرس درختان فندوق:
هرس درختان فندق با هدف بهبودی در تقسیم انرژی تولید شده ریشه به اندام های بارده درخت انجام میشود. با توجه به این که شاخه و برگ اضافه درختان انرژی تولید شده توسط ریشه را مصرف نموده و شانس دریافت انرژی توسط اندام های بارده را کاهش می‌دهند. با انجام یک هرس اصولی و حذف این اندام ها، عملیات دریافت انرژی را بهبود می‌بخشیم.
از طرفی با ایجاد یک فرم مناسب به درخت به سهولت دریافت نور خورشید، به کنترل ارتفاع درخت و بهبود عملیات برداشت محصول نیز کمک میکنیم.
در رابطه با نهال بیشتر بخوانید : هرس درختان و نهال سنجد
مراحل اصولی هرس درختان فندق:
مرحله اول:
انتخاب زمان مناسب؛ هرس درخت فندق بهترین زمانی انجام میشود که درخت در وضعیت خواب زمستانی قرار دارد، عمدتا در دی ماه یا اوایل بهمن. این زمان به درخت اجازه میدهد تا از آسیب های هرس کمتری دست بیابد و در بهار آماده به رشد شود.
مرحله دوم:
برش شاخه های قدیمی؛ در این مرحله شاخه هایی که قدیمی شده و دارای آسیب هایی هستند، برش میشوند. این شاخ ها معمولا تیره رنگ، خشک یا مرده هستند. برش آن ها به این منظور است که از تنش های پتانسیلی و بیماری ها جلوگیری شود و درخت به طور عمودی تعداد کمتری میوه تولید کند.
مرحله سوم:
برش شاخه های رشد جدید؛ شاخه هایی که در سال جاری به نمو پرداخته و رشد کرده اند و می‌توانند به درخت در زیبایی و تنظیم شکل کمک کنند، برش نمی‌شوند.
مرحله چهارم:
تنظیم شکل درخت؛ هرس به منظور تنظیم شکل و ارتفاع درخت نیز انجام میشود. این به درخت فرصت میدهد تا به‌شکلی متناسب و با توزیع مناسب شاخه ها و برگ ها رشد کند.
مرحله پنجم:
استفاده از ابزار مناسب؛ برای هرس درخت فندق، از ابزارهای تیز و مناسب مانند قیچی های باغبانی استفاده میشود. همچنین باید به بهداشت ابزار ها و ضدعفونی کردن آن ها توجه داشته باشید تا جلوگیری از انتخاب بیماری به درخت انجام شود.
مرحله ششم:
پوشاندن محل برش؛ پس از برش شاخه ها، می‌توانید محل برش را با موادی مانند موم باغبانی پوشانید تا از ورود عوامل مخرب مثل بیماری ها و آفات جلوگیری کنید.
انواع هرس درختان فندق:
_ هرس داشت:
یعنی استخوان بندی نخستین درخت فندق روی یک تنه، حذف سایر تنه ها و حفظ تعادل آن در آینده است به طوری که، سبب تسهیل هرس های بعدی و اصلاح اندام درخت پس از باردهی و نفوذ نور و عبور آن در تاج درخت شود.
هرس داشت بلافاصله پس از کاشت آغاز میشود و تا سنین بهردهی( ۴ تا ۵ سال) ادامه دارد.
فصل داشت در زمستان به هنگام خواب درخت یعنی از آذر تا اسفند ماه میباشد.
هدف از این هرس، پرورش درخت به صورت جامی مرکب از ۳ تا ۵ شاخه اصلی، بر حسب قدرت آن در اطراف تنه ی یک پایه است به طوری که حدود ۶۰ سانتی متر از هم فاصله داشته باشند.
_ هرس فندق هنگام کاشت:
پس از کاشت نهال یا قلمه ریشه دار در زمین اصلی، نخستین هرس به صورت زیر انجام مشود:
سر زدن نهال از ارتفاع یک متری از سطح زمین.
حذف کلیه ی شاخه های پایین تر از ۴۰ سانتی متر از کف خاک.
قطع سایر شاخه های ( پیش جوش) از بالای ۴۰ سانتی متری تنه و از بالای دو جوانه، هر کدام به طول حداکثر یک سانتی متر.
زخم بندی شاخه های بریده شده با چسب باغبانی یا مواد قارچ کش.
حذف ترک هایی که در طول دوره رشد بعدی روییده میشوند ( از ۴۰ سانتی متر به پایین)
_ هرس درختان فندق در سال اول:
. حالت اول؛ نمی بسیار روشنی از رشد یک ساله فنی به طول ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر را با تعدادی از شاخه هایی که در آینده رشد خواهد کرد به فواصل مطلوب روی ساقه نهال میباشد. در این حالت عملیاتی روی نهال یک ساله انجام میشود. مثلا:
انتخاب ۳ تا ۵ شاخه ی اصلی با زاویه و فاصله باز و مناسب.
حفظ تعادل نهال با کوتاه کردن یک یا چند شاخه قوی یا حذف آن ها.
حذف نرک های دوگانه و سه گانه و حفظ شاخه هایی که زاویه مناسب و فاصله ی مطلوب با تنه ی درخت دارند.
حذف باقی مانده شاخه های پایین تر از ۴۰ سانتی متری روی ساقه.
حذف احتمالی محور مرکزی در صورت نامتناسب بودن از پاشنه.
. حالت دوم؛ شاخه ها رشد بسیار متفاوتی دارند (۲۰ تا ۴۰ سانتی متر) اما چون تعداد بازو های انجام شده کافی نیست اصطلاحات زیر ضروری است:
قطع محور مرکزی روی ۴ تا ۵ جوانه به منظور کمک به رشد شاخه های جانشین.
حفظ تعادل بین شاخه های باقی مانده با حذف یا کوتاه کردن یک یا چند شاخه.
کم کردن تعداد شاخه های چندگانه و مضاعف.
حذف نرک ها باقی مانده روی تنه از ۵۰ سانتی متر به پایین.
. حالت سوم؛ در این حالت نهال رشد کافی ندارد و تنها محور مرکزی با یک شاخه روییده شده است که در این
مرحله نیز باید عملیات زیر انجام گیرد:
قطع محور مرکزی روی ۴ تا ۵ جوانه به منظور تحریک رشد شاخه های بعدی کوتاه شاخه دوم روز ۲ یا ۳ جوانه به منظور تحریک تهسیل در رشد شاخه های بعدی.
حذف تمام نرک های پایین تر از ۵۰دسانتی متر.
. حالت چهارم؛ در این حالت نیز چون نهال رشد ضعیفی دارد و شاخه های کم رشد زیادی به طول ۵ تا ۱۰ سانتی متر روی ساقه ی آن روییده اند، هرس به شکل زیر انجام میگیرد:
حذف نرک های تحتانی و کوتاه کردن سایر شاخه ها روی ۲ جوانه با قطع شاخه های مضاعف و چندگانه.
ادامه همین سیستم هرس روی نهال دیگری که شاخه ها در یک سطح باشند.
_ هرس درختان فندق در سال دوم:
در سال دوم بر حسب موقعیت و ارقام شاخه هایی روی درخت می‌رویند که بین ۴۰ تا ۱۰۰ سانتی متر رشد میکند و به صورت زیر هرس میشوند؛
انتخاب شاخه های فرعی در صورتی که تعداد آن ها به حد دلخواه نرسیده باشد.
کوتاه کردن شاخه های تحتانی تا یک سوم طول رشد (تا ۵۰ سانتی متر) به منظور حفظ تعادل درخت.
حذف شاخه های فرعی جانبی قوی و خیلی نزدیک به شاخه های اصلی با زاویه بسته.
حذف نرک های مرکزی و تحتانی درخت.
قطع محور مرکزی جدیدی که دوباره از نو رشد کرده باشد.
_ هرس درختان فندق در سال سوم:
خرس در سال سوم شامل عملیات زیر است؛
قطع شاخه ها اگر از ۵۰ سانتی متر بیشتر رشد کرده باشند.
حذف شاخه های فرعی که به سمت داخل تاج درخت برگشته اند. ( از پاشنه)
حذف ترک های جانبی خیلی قوی که روی شاخه های اصلی جارویی شده و چسبیده اند.
_ هرس درخت فندق از سال چهارم به بعد:
چون درخت فندق از سال چهارم به بعد شکل گرفته است لذا هرس آن منحصر به عملیات اصلاحی و خفیف در داخل تاج درخت و بر پایه حذف شاخه های مرکزی و اضافی برای تامین نور در شکل جامی است.
اما از سال پانزدهم به بعد ( چنان که در اورگون معمول است) چون درخت فندق به تدریج ضعیف میشود و رشد شاخه از ۶۰ به ۱۵ و حتی ۵ سانتی متر میرسد و از می،آن باردهی و اندازه و وزن میوه آن کاسته میشود هرس احیا یا جوان کردن درخت ضرورت دارد.
در این مرحله حتی باید ۵۰ درصد از چوب های اندام درخت حذف شود.
شاخه های اصلی و فرعی و سرشاخه ها با توجه به تناسب و متعادل بودن گیاه کوتاه شوند.
البته واکنش درخت نیز در مقابل چنین شدت، سبب رویش نرک های بسیار زیادی میشود که الزاما باید در زمستان همان سال یا در تابستان سال بعد، بر حسب فرم و نیاز درخت به طور حتم حذف یا کوتاه شوند تا پس از دو سال دوباره درخت به بار بنشیند.
زخم بندی درخت در چنین هرس های پی در پی و زیاد با چسب باغبانی و با مواد قارچ کش یا باکتری کشی بدیهی است.
با این حال تجربه ثابت آزمایش های پیگیر برای اصلاح و تکمیل این تکنیک در آینده ضرورت دارد.
در نهالستان [یشیل نهال] به ارائه بهترین و باکیفیت‌ترین نهال‌ها افتخار میکنیم. هدف ما کمک به شما در ایجاد باغ‌ها و مزارع سرسبز و پربار است. در مجموعه ما می‌توانید انواع نهال‌های میوه، درختان زینتی، و گیاهان مختلف را پیدا کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مشاهده محصولات متنوع، و دریافت مشاوره تخصصی، شما را دعوت میکنیم تا به صفحه اصلی نهالستان ما سر بزنید. در این صفحه می‌توانید تمامی اطلاعات مورد نیاز برای خرید نهال فندق یا قیمت نهال فندق و انگور و ... های باکیفیت را به دست آورید و با اطمینان کامل خرید کنید.
منتظر حضور شما هستیم تا تجربه‌ای بی‌نظیر از خرید نهال داشته باشید و به باغ یا مزرعه خود جان تازه‌ای ببخشید.
