آفات و بیماری های درختان پسته
آفات و بیماری های درخت پسته
پسته نگینی سبز در قلب ایران و افتخار ملی محسوب میشود. یکی از ارزشمندترین محصولات کشاورزی در کشورهای مختلف از جمله ایران است. در طول سالیان دراز به عنوان یکی از محصولات صادراتی اصلی شناخته شده است. با این حال کشت و تولید این محصول با چالش های متعددی موجه است که بیماری و آفات بخش عمده ای از این چالش هاست.
بیماری ها و آفاتی وجود دارند که موجب کاهش کیفیت و کمیت محصول، پوسیدگی، ریزش برگ و میوه، پوسیگی تنه، لکه هایی که بازار پسندی محصول را کاهش میدهد، میشود.
در این مقاله به شرح آفات و بیماری های مهم و خسارت زای درختان پسته و روش مبارزه و پیشگیری و درمان آن ها میپردازیم. هدف ما آشنایی با این بیماری ها و آفات است که میتواند کشاورزان و صنعت گران مرتبط در ارتقاء سلامت باغات و کیفیت محصول یاری کند.
۱.پسیل پسته
۲. کرم خراط پسته
۳. شته پسته
۴. شپشک آردآلود
۵.پوسیدگی آرمیلاریایی
۶. بیماری لکه آجیل پسته
۷. ویروس موزائیک پسته
۸.گموز
شناخت آفات و بیماری های درخت پسته به باغداران و پرورش دهندگان این درخت کمک میکند تا با شناخت علائم بیماری و راه های پیشگیری از انواع بیماری توانایی حفظ و نگه داری از درختان خود را داشته باشند و در صورت نیاز اقدام به درمان درختان آلوده بکنند .
۱_بیماری گال پسته
یکی از انواع مهم بیماری های درختان پسته گال ها میباشند که زمینه ساز و عامل این بیماری جانداری به نام باکتری میباشد که اغلب در ریشه و ساقه درختان توانایی رشد بالاتری دارند گال ها به عنوان آفات و بیماری های درختان پسته شناخته میشوند .
در روز های ابتدایی آفت گال تاجی پسته شکلی برآمده با رنگی روشن را دارد که در گذر زمان تغییراتی در آنها ایجاد میشود طوری که رنگی تیره تر و در ابعاد بزرگ تری مشاهده میشوند .این مریضی درختان پسته به دلیل اینکه مستقیما باکتری به سلول های زنده هجوم آورده و سبب آلودگی تنه و شاخه و مهم تر از آنها ریشه درخت پسته میشود و اگر تحت درمان نباشد باعث خشک شدن و مرگ درخت میشود یکی از مهم ترین بیماری درخت پسته بشمار می آید .
روش درمان و پیشگیری از بیماری گال پسته
انواعی از بیماری ها با سموم و بدون جداسازی منطقه آلوده امکان درمان دارند اما گاهی بعضی بیماری های باکتریایی و یا قارچی بدون جدا سازی و سوزانده شدن درمان نمی شوند انواع گال ها نیز از این ویژگی برخوردار هستند و تا زمانی که بریده و سوزانده نشوند امکان انتقال به شاخه و برگ و درختان مجاور دیگر را نیز دارند .
۲_بیماری پسیل پسته
یکی دیگر از هزاران نوع بیماری درختان پسته که زمینه ی موجودیت آن حشره ها هستند پسیل پسته می باشد که در بین باغداران به شیره خشک نیز معروف است به خاطر اینکه عسلک تولید شده از حشره بر اثر مجاورت با هوا خشک شده و بصورت دانه هایی شکری شکل روی برگ درخت دیده میشود نکروز در ارقام مختلف دلایل خاصی میتواند داشته باشد در درختان پسته این تغییر بدلیل آفت پسیل رخ میدهد که آفت سبب رنگ زرد برگ درختان میشود .
این پسیل بلای جان باغداران است. یکی از مخرب ترین آفات درختان پسته در سراسر جهان به خصوص در ایران است.این حشره کوچک با جثه ای حدود ۳ میلی متر میتواند خسارات جبران ناپذیری به باغ های پسته وارد کند. پسیل، زمستان را به صورت تخم در زیر پوست درختان پسته سپری میکند و با گرم شدن هوا در بهار تخم ها تفریخ شده و پوره ها به تغذیه از شیره گیاهی میپردازند. پوره ها نیز پس از چندین بار پوست اندازی به حشره بالغ تبدیل میشوند و حشرات بالغ نیز به تغذیه از شیره گیاهی ادامه داده و جفت گیری میکنند. تخم های پسیل در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز گذاشته میشوند و چرخه زندگی دوباره آغاز میشود. پسیل با تغذیه از شیره درخت باعث ضعیف شدن و زرد شدن برگ ها، ریزش premature برگ ها و میوه ها و در نهایت کاهش شدید محصول میشود.
همچنین عسلک دفع شده توسط پسیل باعث ایجاد دوده و سیاه شدن برگ ها و میوه ها میشود که علاوه بر کاهش کیفیت محصول، بازارپسندی آن را نیز به شدت کاهش میدهد.
علائم بیماری پسیل پسته
مهم ترین علائم پسیل پسته تغییرات ظاهری از جمله جمع شدن برگ درخت پسته، خشک شدن زود هنگام برگ و ریزش آن ها می باشد علاوه بر این تغییرات که میتوان با چشم مشاهده کرد برگ درختان و ترشحات آن نیز دچار تزلزل میشود به طوری که برگ های درختان شیره چسبناکی از خود بر سطح خود ترشح و لایه ای از شیره چسبناک بر دور خود پهن میکنند .
روش درمان و پیشگیری بیماری پسیل پسته
جهت درمان انواع بیماری درختان پسته با ارقام مختلف که دارای ویژگی های متفاوتی است راهکار های فراوانی وجود دارد ،اما بهترین زمان و موقعیت مبارزه با این بیماری هنگام رویش جوانه ها و خیلی قبل تر از شروع تخم ریزی آفت می باشد که این رخ داد باید در زمان گلدهی حتما پایان یابد ،بهترین راه برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد سموم مورد نیاز هر بیماری مشورت با کارشناس کشاورزی است که شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ارقام نهال پسته و راه درمان انواع بیماری ها به بخش مشاوره تماس حاصل فرمایید .
مبارزه با پسیل پسته به روش های مختلفی از جمله سمپاشی شیمیایی، روش های زراعی و بیولوژیکی انجام میشود. سمپاشی شیمیایی رایج ترین روش مبارزه با این آفت است اما استفاده بیش از حد از سموم شیمیایی میتواند به محیط زیست و دشمنان طبیعی پسیل آسیب برساند.
۳_بیماری کپک پودری درختان پسته
خوب است بدانیم که حتی ساده ترین تغییرات روی پوست و تنه درختان نشان گر آغاز یک نوع بیماری جدید میتواند باشد برای مثال این بیماری که به شکلی ساده همانند گرد و غبار بر روی میوه درخت پسته را می پوشاند و شاید باغداران و پرورش دهندگان پسته به فرض اینکه گرد و غبار بر روی پرزهای میوه نشسته هیچ اعتنایی به بیماری درخت خود نکنند . کپک پودری لکه های ریز سفید رنگ پودری شکل هستند که بر روی برگ و میوه های درخت پسته به وجود می آیند و به طور گسترده ای تمام سطح برگ و میوه درخت را می پوشانند که به تدریج منطقه پوشیده شده از آن به دلیل رشد این آفت گسترش یافته و آلودگی بیشتر خواهد شد .
زمانی که مواد غذایی در تنه درختان به سختی حرکت میکند میتواند عامل بیماری همچون کپک پودری در خود شود علاوه بر آن دلایل دیگر از جمله زیاد ماندن درخت پسته در سایه و نرسیدن نور خورشید به آن نیز میتواند عامل این بیماری باشد
درمان این بیماری فقط با پیشگیری قبل کاشت قابل انجام میباشد چرا که بعد از کاشت درمان خاصی نداشته و فقط باید فضای محیط را نسبت به شرایط با درخت خود سازگار بفرمایید.
۴_بیماری دایبک پسته
بیماری دایبک که در درختان پسته قابل مشاهده می باشد عاملی باکتریایی دارد که درخت پسته در صورت ابتلا به این بیماری از خود صمغ زیادی را بر سطح تنه خود ترشح میکند . علاوه بر تولید صمغ سبب ایجاد حالت دوده ای در درختان پسته میشود .
مهم ترین دلیل برای پدیدار شدن این بیماری باکتریایی هرس غیر صحیح درختان می باشد،به یاد داشته باشید که هنگام هرس کردن درختان از ابزار کاملا استریل شده و بهداشتی استفاده بکنید ،و شایان ذکر است که بدانیم با توجه به چند سالگی درختان پسته و شرایط آب و هوایی کدام نوع هرس درختان برای محیط ما سازگار و مناسب میباشد .
۵_بیماری پروانه چوب خوار درختان پسته
امروزه مشگل اصلی باغداران و پرورش دهندگان محترم در امان ماندن از آفت پروانه چوب خوار است که در این بیماری لارو ها با ورود به سرشاخه درختان پسته از مغز آن استفاده و تغذیه میکنند که مهم ترین سبب برای خشک شدن آن است . شاخه های آلوده درختان به دلیل وجود این آفت ریزش پیدا میکنند که مهم ترین ضرر لارو این آفت بر درختان پسته کاهش رشد شاخه ها و محصول تولیدی میباشد .
با تغذیه از چوب درختان پسته این آفت سوراخ هایی را در آن ایجاد میکند که بدین وسیله بیماری های مضر دیگر نیز راه برای نفوذ بیشتر به داخل را پیدا میکنند .
روش درمان و پیشگیری از بیماری پروانه چوب خوار درختان پسته
شما با هرس شاخه های آلوده به این بیماری و استفاده از سموم مناسب این آفت می توانید براحتی با این بیماری درختان پسته مبارزه بکنید هم چنین برای از بین بردن این آفت شاخه و برگ خوار میتوان از صابون های ضدعفونی کننده استفاده نمود برای خرید نهال پسته احمد آقایی پایه رویشی که کاملا عاری از هر گونه آفت و بیماری میباشد ، به بخش فروشگاه این نهالستان مراجعه نمایید.
۶_بیماری کنه درختان پسته
یکی دیگر از انواع بیماری های خطرناک درخت پسته کنه میباشد که با وجود ریز بودن این حشرات خسارت های قابل توجهی را میتوانند به درخت بزنند و حتی سبب خشک شدن درختان پسته نیز شوند که در نتیجه تغذیه از درختان این اتفاق می افتد . نوزادان کنه از دمبرگ درختان استفاده و تغذیه میکنند و به همین خاطر سبب سیاه شدن وریزش میوه ها میشوند . با گذشت زمان و افزایش تولید مثل این حشره امکان خشک شدن غیر قابل برگشت این آفت و مرگ حتمی درختان تضمینی است برای همین باید در سلامت درختان پسته دقت کامل را داشته و محافظت بفرمایید .
علائم بیماری کنه درختان پسته
از آثار این آفت میتوان به تغییر شکل برگ درختان پسته وتغییر شکل سرشاخه درختان و کاهش محصول تولیدی درختان نام برد .
راه درمان و پیشگیری بیماری کنه درختان پسته
به جهت درمان کنه پسته باید از آفت کش استفاده بکنید و از آن آفت کش ها زمانی که حداکثر گل های ماده درختان پسته باز شده اند سمپاشی درختان را آغاز و این کار را دوبار تکرار بفرمایید .
۷_بیماری شته درختان پسته
انواع مختلفی از شته ها وجود دارند که به عنوان مریضی و آفت درختان پسته معروف هستند و از طریق راه های مختلف از جمله تغذیه مستقیم گیاه از عسلک ،شیره درخت،و یا از طریق ایجاد گال در قسمت های مختلف درختان پسته اثرات زیان بار خطرناکی بر درختان پسته وارد میکنند ، برای مثال شته چین دار برگ یا شته گالزای که از انواع مشهور شته های درختان پسته محسوب میشوند که بر اثر تغذیه از گیاه سطح زیری برگ درختان حالتی چین دار پیدا میکنند علاوه بر آن تغییراتی در لبه برگ درختان پسته ایجاد میکنند که درنتیجه ی این تغییرات برگ های پسته از سبزبه قرمز تغییر رنگ میدهند پس در نتیجه مهم ترین علت بعد از خزان درختان پسته علت قرمزی شدن برگ درختان آلوده شدن به شته میباشد . شته های دیگری در سرشاخه های درختان پسته زندگی میکنند که شته های معمولی و به رنگ سبز میباشند که با تغذیه از آن سبب تضعیف درختان و کاهش مقبولیت میوه آن میشوند .برای درمان این بیماری نیز باید از آفت کش های مخصوص حشرات غالب بیماری استفاده کرد برای آشنایی با انواع و اقسام نهال پسته پیوندی و پسته پایه رویشی بزرگ و کوچک و هم چنین خرید نهال پسته به بخش فروشگاه آنلاین نهال پسته یشیل نهال مراجعه نمایید .
شته ها اغلب به عنوان یکی از مخرب ترین آفات درخت پسته شناخته میشوند که با مکیدن شیره از برگ های جوان میتوانند آسیب های قابل توجهی به درختان وارد نمایند و رشد آنها را مختل کنند. این آفت ریز که بر روی برگ پسته قرار میگیرد با ایجار لکه ها و تغییر رنگ برگ ها تاثیرات منفی بر فتوسنتز و سلامت کلی درخت میگذارد و میتواند به سرعت در یک باغ پسته منتشر شود.
با مشاهده مستقیم شته ها بر روی برگ ها یا شاخه های جوان و با توجه به ترشحات شیرین و چسبنده که باعث جذب موریانه ها و حشرات دیگر میشود میتوان ایت آفت پسته را تشخیص داد.
جلوگیری و درمان:
کنترل شته ها از طریق استراتژی های مختلف مدیریتی صورت میگیرد، همچنین استفاده از سموم شیمیایی و دوز های مناسب و استفاده از دشمنان طبیعی آفت مانند زنبور های پارازیتوئیدها و میکروارگانیسم ها میتوانند در کنترل بیولوژیکی این آفت بسیار موثر باشند.
8_کرم خراط پسته
این کرم دشمن مخفی در تاریکی است و یکی دیگر از آفات مهم پسته است که به دلیل فعالیت مخفیانه در داخل شاخه ها و تنه درخت به این نام معروف است.
این آفت میتواند خسارات جبران ناپذیری به درخت وارد کند و در صورت عدم کنترل منجر به نابودی درختان شود. کرم خراط زمستان را به صورت لارو در داخل شاخه های آلوده سپری میکند و با گرم شدن هوا در بهار لارو ها از شاخه ها خارج شده و به پروانه تبدیل میشوند.
پروانه ها نیز پس از جفت گیری تخم های خود ره در زیر پوست درختان پسته میگذارند و لاروهای تازه تفریخ شده از طریق سوراخ های ایجاد شده در پوست درخت به داخل شاخه ها و تنه نفوذ میکنند و شروع به تغذیه از چوب درخت میکنند. کرم خراط با تغذیه از چوب درخت باعث ایجاد کانال های متعددی در داخل شاخه ها و تنه میشود. این امر باعث ضعیف شدن درخت، کاهش رشد و باردهی و در نهایت نابودی،درخت میشود.
همچنین شاخه های آلوده به کرم خراط به راحتی شکسته شده و در اثر باد و باران به زمین می افتند.
جلوگیری و درمان:
مبارزه با این کرم به روش های مختلفی از جمله هرس شاخه های آلوده، سمپاشی شیمیایی و استفاده از تله های فرمونی انجام میشود. هرس شاخه های آلوده یکی از موثرترین روش های مبارزه با این آفت است که در این روش شاخه های آلوده باید در زمستان و قبل از شروع فعالیت لاروها از درخت جدا شده و سوزانده شوند.
9_شپشک آردآلود
این شپشک آفت ریز ولی مشکل سازی است که میتواند برای درختان پسته تاثیر منفی ایجاد کند.
این آفت که ظاهری پوشیده از ماده ای شبیه آرد دارد در نقاط مختلف درخت پسته از جمله بر روی برگ ها، سرشاخه ها و حتی میوه ها دیده میشود. شپشک ها با تغذیه از شیره گیاهی سلول های بافت گیاه را تخریب و موجب رشد قارچ های سیاهک یا سایر بیماری های قارچی میشوند که میتواند به سلامت گیاه آسیب برساند و عملکرد کلی درخت را کاهش دهد.
جلوگیری و درمان
مبارزه با این شپشک عمدتا به روش های کنترل بیولوژیکی با استفاده از شکارگرهای طبیعی مانند قارچ های مفید و درمان های شیمیایی موثر اطلاق میشود که شامل اسپری روغن های معدنی و سایر حشره کش های مجاز است. کشاورزان می بایست با توجه به حضور این آفت و مبارزه زودهنگام را آغاز کنند تا مانع از خسارات وسیع تر به باغات پسته شوند.
10_پوسیدگی آرمیلاریایی
نام مستعار این بیماری "پوسیدگی عسلی ریشه" است که از دشمنان سرسخت درخت پسته در سراسر جهان است. این قارچ مخرب به طور پنهانی به ریشه و طوقه درختان حمله میکند و در نهایت منجر به نابودی آنها میشود. علایم این بیماری در ابتدا چندان واضح نیست اما با گذشت زمان زرد شدن برگ ها، ضعیف شدن درخت و در نهایت نابودی آن را به دنبال خواهد داشت.
قارچ عامل این بیماری در خاک و بقایای گیاه آلوده زنده میماند و از طریق ریشه های مجاور به درختان سالم سرایت میکند.
جلوگیری و درمان:
کنترل پوسیدگی آرمیلاریایی به دلیل ماهیت پنهان و گسترش تدریجی آن دشوار تر از سایر بیماری هاست. با این حال اقداماتی مانند ضدعفونی خاک، استفاده از ارقام مقاوم، هرس مناسب و تغذیه صحیح درختان. میتواند در پیشگیری و کنترل بیماری موثر باشد.
11_بیماری لکه آجیل پسته:
لکه آجیل نامی آشنا در میان باغداران پسته است که به بیماری قارچی اشاره دارد و به طور معمول باعث لکه دار شدن و افت کیفیت میوه های پسته میشود. این بیماری که توسط قارچ های جنس Alternaria و Neofusicoccum ایجاد میشود میتواند در شرایط رطوبت بالا و دمای معتدل روی پوست و داخل میوه های پسته تشدید شود و به سرعت به میوه های دیگر سرایت کند.
نشانه های این بیماری معمولا شامل تغییر رنگ پسته به قهوه ای یا سیاه و گاهی ایجاد حالت پوکی در داخل پسته است که ارزش تجاری محصول را بسیار کاهش میدهد.
جلوگیری و درمان:
کنترل این بیماری شامل اقداماتی مانند افزایش جریان هوا در اطراف درختان با هرس مناسب، مدیریت دقیق رطوبت محیط و اجتناب از آبیاری های نامناسب است که میتواند عفونت درخت را تسریع ببخشد. استفاده از قارچ کش های مجاز قبل از شکوفه زدن و پس از برداشت محصول نیز میتواند از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری کرده و به حفظ کیفیت بالای پسته کمک کند.
12_ویروس موزائیک پسته:
یکی از بیماری های ویروسی شایع است که بر درختان پسته تاثیر میگذارد. این بیماری که اغلب از طریق آفات برگ پسته مانند شته های مکنده از یک گیاه به گیاه دیگر منتقل میشود، میتواند باعث تغییرات رنگی غیر طبیعی در برگ ها به شکل الگوهای موزائیکی شود.
این نشانه ها معمولا ابتدا بر برگ های جوان ظاهر میشوند و با گسترش ویروس در کل گیاه عملکرد فتوسنتز را مختل میکنند و تولید محصول را به شدت کاهش میدهند.
جلوگیری و درمان:
کنترل و مدیریت بیماری های ویروسی پسته نیازمند اقدامات پیشگیرانه ای مانند استفاد۶ از ارقام مقاوم به ویروس، حذف گیاهان آلوده و مدیریت دقیق آفت برگ پسته به منظور جلوگیری از شیوع بیماری است.
13_گموز:
بلایی این که میتواند این طلای سبز ایرانی را تهدید کند.
یک بیماری قارچی است که نام های دیگری مثل فیتوفتورایی، انگومک و شیره سیاه نیز دارد.
یکی از مخرب ترین بیماری های پسته در سراسر جهان به ویژه ایران است. عامل بیماری قارچ های خانواده Phytophthora هستند که در خاک و روی بقایای گیاه آلوده زندگی میکنند. این قارچ ها با نفوذ به طوقه و ریشه درختان باعث پوسیدگی و از بین رفتن آن ها میشود.
علایم گموز میتواند شامل تراوش صمغ قهوه ای یا سیاه از طوقه و ریشه، تغییر رنگ پوست تنه، زرد شدن برگ ها، ریزش برگ ها ومیوه ها، ضعیف شدن درخت و در نهایت نابودی آن است.
جلوگیری و درمان:
پیشگیری و کنترل گموز از اهمیت بالایی برخوردار است.
برخی از اقدامات پیشگیرانه آن شامل استفاد۶ از پایه های مقاوم، زهکشی مناسب خاک، آبیاری صحیح، هرس به موقع، تغذیه مناسب درختان و استفاده از قارچ کش ها در زمان مناسب است.
