آفات و بیماری های درخت گیلاس

مگس گیلاس:

این افت یکی از مهم ترین و خسارت زا ترین و پرپراکنش ترین افات گیلاس و در برخی موارد البالو است. البته در صورت حمله به البالو خسارات بیشتری دارد.

این افت در حالت بالغ به شکل مگس کوچکی است کمی کوچک تر از مگس های خانگی.

یک نقطه نوار کوچک زرد رنگ در قسمت پشتی خود دارد.

این مگس تخم هایش را داخل بافت میوه قرار میدهد و از این تخم ها بعد از تفریخ, لاور های سفید تا صورتی رنگی خارج میشود که از بافت میوه تغذیه میکند و بالغ میشود.

این لاورها هنگام تغذیه فضولاتی تولید میکنند که میتوانند بافت میوه را بیشتر تخریب و یا گندیدگی باکتریایی کند.

میوه های که به این افت مبتلا هستند به میزان بیشتری هورمون جذب کرده و در نتیجه نسبت به سایر میوه ها زودتر میرسند. لاور بعد از تغذیه, میوه را ترک کرده و وارد خاک میشود و در عمق 5 سانتی متری خاک تبدیل به شفیره شده و برای تولید نسل بعدی اماده میشود. نسل دوم به تعدادی از نهال گیلاس و البالوی دیررس حمله و الودگی را مجدد ایجاد میکنند. این افت یک نسل در سال دارد. مرحله زمستان گذرانی اش طولانی و اجباری است. ظهور مگس های بالغ, بستگی به شرایط محیطی رشد و نمو شفیره, میزات دمای خاک در فصل بهار, شرایط دمای هوا در طول روز دارد. طول عمر مگس ها در طبیعت بین چهر تا هفت هفته میباشد. دوره نمو لاوری بسته به دمای محیط و مرحله رسیدگی میوه گیلاس بین 17 تا 30 روز طول میکشد.

جلوگیری و درمان مگس گیلاس:

با ورود تخم به داخل بافت میوه مبارزه با این افت غیر ممکن است و باید هنگام نخودی شدن میوه مبارزه را اغاز کرد. همچنین نوبت دوم سمپاشی بر علیه این افت باید 20 روز بعد از نوبت اول انجام گیرد. در ارقام دیررس نیز همزمان با شروع رنگ گیری باید مبارزه اغاز شود.

این افت یک دوره از زندگی اش را در زمستان در خاک میگذراند, استفاده از اب یخ زمستانه و شخم بهاره بسیار کمک خواهد کرد تا این افت کاهش یابد.

 کارت و نوارهای زرد چسبنده نیز در کاهش جمعیت افراد بالغ تخم گذار بسیار موثر است.

سمپاشی با سم مالاتیون, دیازینون و ابامکتین نیز در کاهش جمعیت این حشرات موثر است.(البته تحت نظر گیاه پزشک.)

طعمه پاشی مسموم یک روش جدید است که با کمک ان میتوان افت را با کمترین الودگی های زیست محیطی کنترل کرد.

روش های دیگری مثل استفاده از فرومونی و کاشت ارقام پیش رس نیز از دیگر موارد مدیریت این افات هستند.

از حذف علف های گرامینه در سایه انداز درختان گیلاس بخصوص در زمان نزدیکی به زمان طهور حشرات کامل افت باید جلوگیری شود, زیرا وجود علف های هرز بلند سبب کاهش دمای محیط گشته و زمان طهور افت را حدود 10 روز به تاخیر می اندازد.

استفاده از پوشش توری با سوراخ های 3/1 میلیمتر بر روی درختان گیلاس تا قبل از ظهور حشرات کامل مگس گیلاس تا زمان برداشت محصول, سبب حفاظت از هجوم افت به میوه میشود.

استفاده از پلاستیک یا توری بر روی خاک در محدوده سایه انداز درختان گیلاس سبب جلوگیری از خروج مگس از خاک شده, که در این روش محصول تا 91 درصد از خسارت در امان میماند.

کنه قرمز اروپایی:

کنه ها از متداول ترین آفاتی هستند که به بسیاری از درختان و محصولات زارعی از جمله گیلاس حمله میکنند. که یکی از مهم ترینشان کنه قرمز اروپایی است که خسارات قابل توجهی به این درخت وارد میکند. همچنین این کنه تهاجمی است و به سرعت تکثیر میابد. این افت از شیره سلولی درخت تغذیه میکند و علایم خسارات خود را در قالب لکه های نکروز و خشک شدن برگ ها بروز میدهد. اگر جمعیت کنه ها افزایش پیدا کند نسبت به سموم مقاوم میشوند و در اینجا کنترل ان ها بسیار سخت خواهد شد برای همین در تمام فصول باید با ان مقابله کنید.از کشورهای اروپایی به ایران وارد شده و بیشترین تخریب را روی درخت میگذارد. این افت فعالیت خود را از پایان فصل زمستان اغاز میکند. در فصل گرم سال بیشتر بر روی برگ های بالایی درخت مشاهده میشوند و روی رگبرگ های میانی نیز تخم گذاری میکنند.

از مهم ترین خسارات ان ریزش برگ ها و کوچک ماندن میوه ها میباشد.

همینطور حمله این کنه باعث رنگپریدگی برگ های درخت میزبان میشود سپس برگ ها قهوه ای شده و خزان زودرس به وجود میاید.

این کنه با تغذیه از برگ ها باعث کاهش عملیات فتوسنتز میشوند. در نتیج اب کمتری در برگ ها خواهد ماند. به این ترتیب برگ ها خشک شده و در اخر درخت با افت کیفیت و کمیت محصول همراه است. این آفت در تمام مراحل زندگی خود در سطح زیرین برگ ها مستقر بوده و از ان تغذیه میکند. که باعث از بین رفتن سلول ها و خشک شدن برگ گیاه میزبان میشود. این کنه به طور میانگین بین 11 تا 60 نسل در سال دارد. طول کنه های نر و ماده در فصل تابستان و شدت گرمای بالا بین 4 تا 6 روز است. این به معنای کاهش طول عمر و چرخه زندگی این آفت و در نتیجه کم شدن تولیدمثل انها خواهد بود.

جلوگیری و درمان کنه قرمز اروپایی:

استفاده از سموم مختلف مانند هگزی تیازوکس پروپارژیت و آبامکتین در دفع کنه ها موثر هستند. بهتر است از سموم مختلف به جای یک سم استفاده شود تا کنه مقاوم نگردد. همچنین کنترل بیولوژیک و استفاده از دشمنان طبیعی راه های دیگر مبارزه با کنه قرمز اروپایی به شمار میرود.

برای کنترل ان از اقدامات زارعی نیز استفاده میشود:

آبیاری بارانی که مانع از تنفس این آفت میشود.

حذف علف های هرز و پاجوش ها در اوایل بهار.

اقدامات شیمیایی برای کنترل:

استفاده از سیلیکات پتاسیم به علت افزایش زخامت سطح برگ, از جولان این افت بر روی برگ و تغذ یه از ان پیشگیری میکند.

استفاده از روغن های زمستانه میتواند در کنترل این کنه موثر باشد.  برای پیشگیری از تفریخ تخم های زمستان گذران, یک هفته پیش از تورم جوانه ها از روغن به همراه یک سم فسفره استفاده نمایید. البته که این روش نوعی مبارزه فیزیکی محسوب میشود.

سمپاشی بهاره و تابستانه: آستانه اقتصادی برای آغاز مبارزه و کنترل شیمیایی آفت کنه قرمز,وجود 3 آفت کنه فعال بر روی برگ است. توجه به مرحله رشدی آفت, تاثیر زیادی در مبارزه با این افت خواهد داشت. مثلا: اگر تعداد تخم بیشتری بر روی برگ بود از تخم کش استفاده کنید.

اگر جمعیت کنه بالغ بیشتری بر روی برگ بود از یک کنه باغ کش استفاده کنید.

در هنگام سمپاشی باید یک پوشش کامل بر روی برگ ها ایجاد نمایید.

همینطور از انجایی که کنه ها از رطوبت بیزارند چون نمیتوانند در رطوبت به راحتی نفس بکشند, میتوان اقدام به شستوشوی برگ ها با آب و صابون مخصوص محلول پاشی کرد.

بهترین صابون برای این کار صابون پتاسیم است.

کرم سفید ریشه:

این کرم از آفات درخت گیلاس است که از ریشه های مویین تغذیه میکند. این کرم جذب و مواد مغذی در درخت را کاهش میدهد و بر روی ریشه ها زخم های عمیق ایجاد میکند. این زخم ها بسترآلود شدن گیاه توسط بیماری قارچی را به وجود میاورند. ضعف عمومی, ریزش میوه و پژمردگی برگ ها از علایم این آفت است. این کرم به دلیل ایجاد زمینه برای رشد بیماری های قارچی بسیار خطرناک است و باید هرچه سریع به رفع آن اقدام شود. لاور این حشره به مدت سه سال در زیر خاک زندگی میکند.از پوست ریشه,طوقه و قسمت های چوبی درخت در زیر خاک تغذیه میکند و به تدریج باعث زردی و نابودی درخت میشود.

این آفت از نوع سپرداران و سخت پوستان است. بعد از سه سال در بهار سوم در محفظه گلی که برای خود درست کرده وارد شفیرگی میشود و در یک دوره ی 17 الی 34 روزه به بلوغ میرسد. شکل کامل و بالغ این افت سوسک هایی هستند که حدود 20 تا 35 میلیمتر با رنگ قهوه ای و سیاه که توده هایی از پولک های صدفی سفید رنگی بر روی بدن  دارند. تخم این کرم کروی شکل و با قطری حدود 3 میلیمتر است رنگ تخم ابتدا سفید بوده اما به مرور زمان قهوه ای میشود. این کرم در اکثر نواحی ایران به خصوص مناطق سردسیر مشاهده میشود.

جلوگیری و درمان کرم سفید ریشه:

این کرم ها بخش زیادی از طول عمر خود را در خاک میگذرانند که برای مبارزه با انها باید بین ردیف های درختان شخم بزنید. استفاده از آب یخ زمستانه و استفاده از سموم دیازونین, سایپرمترین و ایندوکساکارب در آب ابیاری برای کنترل جمعیت این افت مناسب است.

در زمستان و پاییز مصرف سم برای این کرم کاربرد زیادی ندارد, زیا این کرم در اعماق 50 الی 60 سانتی متری خاک بوده و آغشتع کردن این عمق از خاک به سم کار بیهوده و پرهزینه ای است. بهترین سم  برای مهار این افت همان دیازینون مایع یا همان گرانول است. البته مبارزه با این افت به این سادگی نیست. و ممکن است تا سه سال نیاز به مبارزه مدام داشته باشد. برای پیشگیری نباید هیچ عنوان از کود دامی استفاده شود.

شخم زدن زمین در ائایل پاییز اکثر لاورها و گونه های بالغ کرم سفید ریشه را در خاک از بین میبرد.

استفاده از تله نوری در تابستان برای شکار این افت مناسب است.

زنبورهای انگلیع نماتدها, قارچ های کوردیکپس و باکتری های باسیلوس نیز که به عنوان افت کش های تجاری به روش میرسد, میتواند به کنترل این حشره کمک کند.

برای استفاده از نماتد ها باید خاک را مرطوب نگه داشت.

سرخرطومی گیلاس:

سرخرطومی نوعی سوسک قهوه ای رنگ است که خرطومی به اندازه یک سانتی متر و پوشش متالیک سبز رنگ دارد. سرخرطومی گیلاس با این که یک نسل در سال دارد اما خسارات بسیار سنگینی به درختان گیلاس وارد میکند. این افت دورا شفیرگی را در خاک و میوه های الوده میگذراند و با شروع فصل بهار از شفیره خارج میشود و به درختان گیلاس حمله میکند. این افت تغذیه ی خود را از برگ های جدید درخت شروع میکند و در ادامه به میوه های تازه تشکیل شده هم حمله ور میشود. همپنین این افت خرطوم خود را درون بافت میوه فرو کرده و نزدیک به هسته گیلاس یک عدد تخم قرار میدهد. پس از ان لاورها از مغز دانه تغذیه میکنند و به موجب ان میوه ها میریزند. حتی ممکن است میوه ها بر روی درخت خشک شوند. تخم سرخرطومی زردرنگ و شفاف است. طول آنها بین 4 الی 5 میلیمتر است. رنگ تخم ها در نزدیک زمان تفریخ تیره میشود. طول دوره تفریخ تخم 5 تا 15 روز بسته به دمای هوا و نوع گیاه میزبان طول میکشد.

بعد از بیرون امدن لاورها از تخم 4 سن رشدی را تجربه میکنند. در سن اول 1 تا 2 میلیمتر طول دارد و رنگش روشن است شیری مایل به زرد است. در سن دوم 3 میلیمتر است و رنگ ان سبز مایل به زرد است. در سن سوم سبز رنگ و پرزهای بدنش بیشتر است. حدودا 6 میلیمتر است و از جوانه تغذیه میکند. در سن چهارم به رنگ سبز تیره و حدود 12 میلیمتر است.

جلوگیری و درمان سرخرطومی گیلاس:

استفاده از ارقام مقاوم نهال ها, حذف بقایای گیاه آلوده و سوزاندن آنها, استفاده از تله های فرمونی و سمپاشی برای کنترل و مبارزه با این آفت پیشنهاد میشود.

بهترین زمان مبارزه هنگامی است که حشرات کامل ظاهر شوند و مختصری از برگ میوه تغذیه نمایند.

شخم عمیق در زیر درختان در پاییز و زمستان برای از بین بردن لاورهای زمستان گذران.

استفاده از سموم تماسی پس از ریزش گل ها (5 تا 6 روز بعد) برای از بین بردن حشرات کامل.

مبارزه زارعی: شخم زدن و اب یخ زمستانه باعث تلفات این افت میشود. جمع اوری به موقع محصول میتواند مفید باشد.

مبارزه فیزیکی: باید هنگام صبح و غروب با قرار دادن یک پارچه در زیر درخت و تکان دادن شاخه ها  به جمع اوری و نابودی این افت در نهایت کاهش جمعیت ان میشود.

کنترل شیمیایی: بهترین زمان سم پاشی علیهاین افت زمانی بوده که گلبرگ های گیلاس شروع به ریزش میکنند. اگر سابقه حضور افت سرخرطومی گیلاس پیش از این نیز در باغ دیده شده باشد, یکبار در زمان ریزش گلبرگ ها و سپس به فاصله دو هفته بعد دوباره سم پاشی را تکرار کنید.

بیشتر بخوانید : آفات و بیماری های درخت گردو

کرم برگخوار درخت گیلاس:

یکی دیگر از آفات و بیماری درخت گیلاس است که از برگ گیلاس تغذیه میکند. این کرم ها با حمله به برگ های گیلاس نواحی میانی رگبرگ ها دا از بین میبرند و مشاهده خواهید کرد که برگ ها به شکل توری درمیایند. روش تشخیص آفت کرم برگخوار ویکی مشاهده پیله پشت برگ یا نزدیک به دمبرگ ها است. در چنین حالتی کرم ها وارد حالت شفیرگی میشوند. این افت علاوه به برگ ها به گا ها و میوه های تازه تشکیل شده نیز حمله میکند. امکان وجود این افت در تمام فصول وجود دارد. این کرم افت مهم مزارع گیلاس است. فعالیت ان با توجه به اب و هوا متفاوت بوده و سرعت توسعه در ماه های زمستان کمتر میباشد. این تخم به رنگ زرد مایل به سبز است و شفیره در داخل لانه گلی تشکیل میشود. حشره بالغ در شب شروع به فعالیت میکند و تمام روز را در نواحی تاریک زندگی خود را میگذراند.

زمستان گذرانی این افت در داخل خاک میبباشد. لاورها پس از خروج از تخم برای تغذیه به صورت دسته جمعی به سمت برگ گیاه حمله میکنند. لاور از سطح زیر برگ شروع به تغذیه میکند و منجر به سوراخ شدن برگ و حالت مشبکی ان میشود. نهال گیلاس در ائایل فصل رشد مستعد ابتلا به افت کرم برگخوار میباشد و بیشتر در معرض الودگی قرار میگیرد.

جلوگیری و درمان کرم برگ خوار:

راه های زیادی برای مقابله با این افت وجود دارد.

مبارزه زراعی:

شخم عمیق پس از برداشت محصول: برای کنترل و پیشگیری از ابتلا به این افت و عدم انتقال ان به سال بعد با شخم عمیق در خاک میتوان زمستان گذرانی افت را از بین برد.

کشت به موقع: این امر باعث کاهش خسارت این افت میشود. چون اندام های هوایی رشد خوبی تا زمان گسترش افت خواهند داشت دچار خسارت کمتری میشوند.

وجین علف هرز: وجین علف هرز اطراف و داخل مزرعه در طول فصل رشد به کنترل این افت و کاهش درگیری مزرعه کمک میکند.

استفاده از یخ اب زمستانه و دمای انجماد در خاک باعث مرگ افت میشود.

مبارزه بیولوزیکی:

این مبارزه برعکس مبارزه زارعی است.

استفاده از دشمنان طبیعی: برای پیشگیری از شیوع افت استفاده از این روش مفید است. این دشمنان پارادیت افت بوده اند و به تخم و لاور حمله میکنند. این دشمنان میتوانند مگس های پارازیتویید, زنبور براکون و بال توری باشند.

استفاده از تله فرمونی: برای تشخیص و کنترل افت استفاده میشود. این تله با هورمون های جاذبی که دارد حشره را به سمت خود جذب میکند.

مبارزه شیمیایی:

در صورت مشاهده تخم و لاور میتوان از مبارزه شیمیایی استفاده کرد یعنی از سموم برای از بین بردن افت استفاده کرد. بهترین زمان سمپاشی شب میباشد زیرا دمای محیط مناسب خروج افت برای تغذیه است و تاثیر سم بیشتر میشود. در صورت مشاهده دوباره افت تکرار سمپاشی ضروری است.

سموم مورد استفاده برای مقابله با این افت پودر وتابل 80 درصد, لاورین دی اف و تیودیکارب به نسبت 1 کیلوگرم در هکتار

تری کلروفن به میزان 1 تا 2 کیلوگرم در هکتار

فوزالن به میزان 3 لیتر در هکتار

دیازینون به میزان 1 لیتر در هکتار

بیماری های رایج گیلاس:

شانکر باکتریایی گیلاس:

به جرات میتوان گفت اصلی ترین و خطرناک ترین بیماری درختان گیلاس است. این بیماری خسارات بسیار سنگینی در مناطق مرطوب و نیمه مرطوب به وجود میاورد. این بیماری نهال های یکساله یا درختان کهنسال را تحت تاثیر قرار میدهد و سرعت انتشار ان بسیار بالاست یک نوع باکتری عامل ایجاد این بیماری است این نام این باکتری

Pseudomonas syringae است.

به شاخه, تنه, برگ و میوه گیلاس حمله میکند. ایجاد زخم های کوچک و نرم بر روی شاخه ها و تنه از علایم خسارت این بیماری است و پس مدتی صمغ های درخت این زخم ها را میپوشانند و بوی ترشیدگی به مشام میرسد. همچنین مناطقی از درخت  که به دلیل هرس یا افتابسوختگی دچار اسیب شده اند زمینه را برای ورود این باکتری به وجود میاورند. این باکتری را میتوان نوعی افت برگ گیلاس به شمار اورد. که روی برگ ها لکه های زاویه دار افتاب سوخته ایجاد میکند. این لکه ها نیز بر روی میوه ها دیده میشوند و بازارپسندی میوه را کاهش میدهد. شرایط مطلوب برای ایجاد این بیماری رطوبت بالا, ابیاری های بارانی, خاک های اسیدی و شنی هستند.این بیماری بخش های تحتانی گیاه و یا در بافت زخمی ان ها اغاز میشود و اگر اقدامی جهت مقابله با این بیماری صورت نگیرد به تدریج به سایر قسمت های گیاه از جمله پوست, ساقه و شاخه ها سرایت میکند و در صورت پیشرفت میتواند برگ ها و میوه ها درگیر کند.

طیف وسیعی از ارگانیسم ها مثل ویروس ها, قارچ ها, مایکوپلاسماها میتوانند موجب این بیماری در گیاه شوند. این بیماری ممکن است در اثر زخم ناشی از علف خواران یا ماشین های چمن زنی یا مواد شیمیایی حشرات یا شرایط محیطی یا سرمازدگی یا هرس زودرس درختان یا پی اچ نادرست خاک و یا تغذیه ی نامناسب درخت ایجاد شود. عفونت این بیماری در فصول پاییز یا زمستان یا ابتدای بهار اغاز میشود.

جلوگیری و درمان شانکر باکتریایی:

این بیماری باید به بهترین وجه با استفاده از تاتیک های متفاوت مدیریت شود. راه حل قطعی برای این بیماری وجود ندارد و فقط میتوان جلوی پیشرفت ان را گرفت. مثلا در نیوزلند شانکر را با مشعل پروپال دستی میسوزانند.

پیشگیری از شانکر درختان بهترین روش حفاظتی است. پیشنهاد میشود گونه های بومی یا سازگار با منطقه ی اب و هوایی خود را بکارید. این کار موجب میشود گونه های درختی استرس کمتری را متحمل شوند و با نوع خاک, قرار گرفتن درر معرض افتاب و شرایط کلی محیطی در منطقه به خوبی سازگار گردند.

اجتناب از استرس بهترین و موثرترین محافظت در برابر بیماری شانکر است.مراقبت صحیح از درختان از جمله ابیاری و تغذیه  و هرس تا حد امکان به سلامت درختان کمک میکند. هنگامی که درختی دچار شانکر شد لازم است تا جایی که ممکن است شانکرهای باکتریایی از درخت جدا شوند تا از عفونت و گسترش ان جلوگیری گردد.

ورق نقره ای:

از دیگر بیماری های قارچی درخت گیلاس است به ان برگ نقره ای نیز گفته میشود.

شاخه هایی که دارای زخم یا خراش هستند باعث نفوذ این قارچ به داخل گیاه خواهند شد.  درواقع یک عفونت قارچی است که به برگ ها و چوب درختان گیلاس حمله میکند. این قارچ از طریق خراش یا زخم روی شاخه های درخت که اغلب در اثر هرس ایجاد میشود وارد میشود. برگ نقره ای را میتوان با یک درخشش نقره ای رنگ روی برگ های درخت گیلاس  و به دنبال شاخه های درحال مرگ شناسایی کرد. پس از بازرسی بخش بریده شده از شاخه های مرده ممکن است دارای مراکز تیره یا قارچ های براکتی باشد.

جلوگیری و درمان ورق نقره ای:

برای کنترل و درمان این بیماری قسمت های الوده را از بین ببرید. پس از هرس کردن شاخه ها ان ها را با پانسممان ببندید تا مجدد رویش نکنند. هرچه هوا مرطوب تر و سردتر میشود شرایط برای ابتلا به این بیماری به وجود میاید. همچنین ادوات باغبانی را ضدعفونی کنید و سپس اقدام به هرس کردن کنید.

در نهالستان [یشیل نهال]، ما با افتخار بهترین و باکیفیت‌ترین نهال‌ها را به شما ارائه می‌دهیم. هدف ما این است که شما را در ایجاد باغ‌ها و مزارع سرسبز و پربار یاری کنیم. در مجموعه ما، می‌توانید انواع نهال‌های میوه، درختان زینتی، و گیاهان متنوع را پیدا کنید.

برای اطلاعات بیشتر، مشاهده محصولات متنوع، و دریافت مشاوره تخصصی، شما را دعوت می‌کنیم تا به صفحه اصلی نهالستان ما سر بزنید. در این صفحه می‌توانید تمامی اطلاعات لازم برای خرید نهال‌های باکیفیت را پیدا کنید و با اطمینان خاطر خرید خود را انجام دهید.

منتظر شما هستیم تا تجربه‌ای بی‌نظیر از خرید نهال داشته باشید و به باغ یا مزرعه خود زندگی تازه‌ای ببخشید.